Autor zdjęcia: Krzysztof Pawlukojć
Tak jak wśród ludzi , tak wśród zwierząt próżno szukać entuzjastycznych zwolenników zimy. Jednak, jak w każdej regule – jest wyjątek, którym okazał się być tym razem niewielki ptak, krzyżodziób świerkowy. Tak naprawdę cały ten ptak jest jednym wielkim wyjątkiem…
Zacząć należałoby od wyglądu. Na pozór nic nadzwyczajnego. Krzyżodzioby świerkowe są ptakami nieco większymi od wróbla, o masywnych głowach i krępych sylwetkach. Samce są niemal jednolicie ceglastoczerwone bądź pomarańczowe z ciemnymi skrzydłami i ogonem. Samice zaś są oliwkowozielone z jaśniejszą kreskowaną piersią.
Nie byłoby w nich więc nic nadzwyczajnego, gdyby nie dzioby – jedne z dziwaczniejszych i najbardziej oryginalnych dziobów ptasiego świata. Są mocne i grube, jak u pozostałych przedstawicieli rodziny łuszczaków. Jednak w odróżnieniu od innych ziarnojadów - ich końce są cieńsze, wydłużone, lekko zagięte i wzajemnie się krzyżują. Wyposażone w tak specjalistyczny sprzęt ptaki są mistrzami w wyciąganiu nasion z szyszek świerków i innych drzew iglastych.
Warto dodać, że małe krzyżodzioby rodzą się z prostymi dziobami, a dopiero w trakcie dorastania stopniowo się krzyżują. U wszystkich gatunków ptaków zamieszkujących nasz kraj wśród dorosłych osobników nie zauważymy różnic w budowie i wyglądzie dzioba.
Oczywiście jest jeden wyjątek – krzyżodziób świerkowy. U niektórych osobników dolna szczęka przechodzi z prawej strony górnej części dzioba, u innych zaś z lewej. Są więc krzyżodzioby świerkowe prawoskrętne, jak i lewoskrętne. A więc podział jak w polityce.
Wszystkie ptaki prowadzą bądź to osiadły, bądź wędrowny tryb życia. Niektóre przez cały rok pozostają w tym samym miejscu, inne zasiedlają określone obszary w sezonie lęgowym, po czym regularnie przemieszczają się na stałe tereny zimowisk.
Nie mogłoby być inaczej, gdyby i w tym przypadku wyjątkiem nie były…krzyżodzioby świerkowe. Ptaki te prowadzą „cygański” tryb życia – przemieszczają się z miejsca na miejsce, nie bacząc na zimę, wiosnę, czy lato. Swoją obecność uzależniają od dostatku nasion świerka. Jeżeli pożywienie się kończy szukają innego miejsca na tymczasowy dom. Sezon lęgowy krajowych ptaków mieści się w okresie od początku marca do sierpnia. Oczywiście reguła ta nie dotyczy krzyżodziobów.
Nasze oryginały nie mają żadnych ograniczeń w tym zakresie, a swoje gniazda zakładają zarówno wiosną, latem, jesienią, jak i zimą. Co więcej, to właśnie w okresie zimowym czynią to najchętniej, gdyż jest to pora dojrzewania i rozsiewania nasion drzew iglastych, którymi mogą bez trudu wykarmić swoje młode.
Nie tylko brak pożywienia jest powodem, wobec którego większość ptaków nie planuje powiększana swojej rodziny w czasie zimowych miesięcy. Niskie temperatury i obfite opady śniegu to zbyt ekstremalne warunki do wychowu młodych.
Krzyżodzioby jednak nie tylko nie obawiają się chłody i śniegu, a wręcz przeciwnie z utęsknieniem czekają na opady białego puchu. Po pierwsze pisklęta krzyżodziobów żywione odżywczymi nasionami są bardzo odporne na zimno. Poza tym śnieg pomaga ptakom w ochronie gniazda przed nadmiernym mrozem i drapieżnikami.
Gniazda krzyżodziobów umieszczane są przy pniu świerku, pod gałązkami tworzącymi swoisty daszek. Pod wpływem ciężaru zalegającej warstwy śniegu tworzącej charakterystyczną okiść, gałązki od góry uginają się niemal całkowicie zasłaniając i maskując przybytek krzyżodziobów. Nie uda się nam więc chyba przeforsować tego projektu o rychłym zakończeniu zimowej udręki. Niestety w krajowym parlamencie przyrody liczy się każdy głos.
A przedstawiciele krzyżodziobów, i to zarówno lewo, jak i prawoskrętnych, jednomyślnie opowiadają się za dalszą kontynuacją zimowego szaleństwa…
Krzysztof Pawlukojć
Komentarze (3) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez
długi opis #285780 | 95.49.*.* 23 maj 2011 21:39
bardzo fajny jest ten opis ale straaaaaaaaaaaaaaaaasznie długi
!
odpowiedz na ten komentarz
Jędza #198749 | 83.24.*.* 12 lut 2011 22:09
Natura jest cudowna. A najgorszym szkodnikiem ziemi jest człowiek.
!
odpowiedz na ten komentarz
ja #198566 | 46.134.*.* 12 lut 2011 18:54
natura jest cudowna
!
odpowiedz na ten komentarz